نگرش امروز – مهری اثنی عشری مدیر طرح حفاظت از تالاب های ایران امروز در نشستی با اکبر فتحی رئیس سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی با تشریح تجارب استقرار کشاورزی پایدار و اقدامات لازم برای پایدارسازی آنها در عرصه اجرایی اظهار کرد: فعالیتهای طرح حفاظت از تالابهای ایران و تلاش برای استقرار رویکرد زیست‌بومی در سال ۱۳۸۴ آغاز شد و پروژه الگوسازی مشارکت مردم برای احیای دریاچه ارومیه (تمرکز بر استقرار کشاورزی پایدار) نیز از سال ۱۳۹۳ آغاز و تا سال ۱۴۰۰ ادامه یافت و از سال گذشته نیز پروژه بسط و توسعه مدیریت محیط‌زیست و معیشت‌های پایدار در دریاچه ارومیه و تالابهای بختگان و شادگان و پایدارسازی فعالیت‌ها و انتقال تجارب به استانهای فارس و خوزستان آغاز شد.
وی با بیان اینکه سازمان حفاظت محیط‌زیست چند سالی است در روند احیا و حفاظت از تالاب‌ها رویکرد زیست بومی را پیش گرفته است و تلاش می کنیم تا از تجربیات موفق کشورهای دیگر در این زمینه استفاده کنیم، افزود: در این رویکرد تلاش می شود تا جوامع محلی در بهره‌برداری خردمندانه و پایدار نقش موثری داشته باشند که طرح حفاظت از تالاب‌ها تلاش کرده در برنامه‌ریزی‌های جوامع محلی حضور داشته باشند و در این راستا تلاش کردیم، ذینفعان را شناسایی کنیم و دامنه فعالیت هر کدام از آنها را بشناسیم تا با همکاری آنها به یک برنامه جامع برای حفاظت از تالاب‌ها برسیم.
اثنا عشری با اشاره به استقرار کشاورزی پایدار در سطح مزرعه (حوضه آبریز ارومیه) از سال۱۴۰۰-۱۳۹۳ اشاره کرد و گفت: تعداد کل روستاهای تحت پوشش۱۸۳ مورد (۳.۴ درصد از کل روستاهای استانهای آذربایجان غربی و شرقی) و تعداد کل بهره‌برداران تحت پوشش ۴۵۰۰ بهره‌بردار (حدود ۱ درصد از کل بهره‌برداران استانهای آذربایجان غربی و شرقی) و مساحت اراضی کشاورزی تحت پوشش ۵۴۰۰ هکتار (حدود ۱ درصد از کل اراضی کشاورزی استانهای آذربایجان غربی و شرقی) بود که در سالجاری (۱۴۰۱-۱۴۰۰) ۱۹ روستای جدید به تعداد آنها افزوده شده است. (۱۱ روستا در آذربایجان غربی و ۸ روستا در آذربایجان شرقی ).
مدیر طرح حفاظت از تالاب های ایران به پایش جامع آب و ردپای کربن در حوضه آبریز دریاچه ارومیه اشاره کرد و افزود: در این مدت با اجرای این برنامه شاهد کاهش ۲۷.۱ درصدی مصرف آب آبیاری در سطح مزراع، بین ۵۵ تا ۹۸ درصدی بهبود بهره‌وری آب در مزارع پایلوت، بین ۲۰ تا ۵۰ درصدی کاهش عمق آبیاری ، بین ۱۰تا ۵۵ درصدی کارآیی مصرف آب و همچنین کاهش ۲۵ درصد میزان تولید گاز دی اکسید کربن در مزارع پایلوت بوده ایم.
وی میزان کاهش مصرف آب آبیاری طی پیاده سازی پروژه در اراضی تحت پوشش پروژه در حوضه آبریز دریاچه ارومیه(۵۴۰۰ هکتار) در هفت فاز (۱۴۰۰-۱۳۹۳) اشاره کرد و گفت: مجموع کل صرفه‌جویی در آب آبیاری مزارع ۱۰.۴ میلیون مترمکعب بوده که ۴ میلیون مترمکعب آن مربوط به میزان کاهش آب آبیاری در محصولات پاییزه، ۴.۳ میلیون مترمکعب مربوط به میزان کاهش آب آبیاری در محصولات بهاره و ۲.۳ میلیون مترمکعب نیز مربوط به میزان کاهش آب آبیاری در محصولات باغی بوده است.
اثنا عشری الگوی استقرار کشاورزی پایدار در سطح روستا را شامل مولفه های مدیریتی و راهبری، توانمندسازی نیروی فنی و تخصصی در دستگاه‌های دولتی و همکاری بین‌بخشی، پتانسیل نیروی انسانی توانمند، توانمندسازی منابع انسانی در بخش خصوصی و قابلیت پیاده‌سازی پروژه‌های کشاورزی پایدار، ساز و کار مشخص جهت پیاده‌سازی و پایش جامع آن و رویه اجرایی در قالب شرح خدمات کشاورزی پایدار و رویه پایش آب، ابعاد اقتصادی و ردپای کرین دانست و بر تجارب کسب شده و اقدامات مشترک برای پایدارسازی آنها تاکید کرد و ادامه داد: منظور از پایدارسازی پروژه، حمایت‌های نهادی، مالی و معنوی از استمرار فعالیتهای استقرار کشاورزی پایدار بوده و شایسته است در قالب پشتیبانی حقوقی، تجارب کسب شده پروژه در سیاست گذاریها و اسناد بالادستی در سطح ملی، استانی و سازمانی (در قالب قوانین، برنامه‌های توسعه، مصوبات و غیره) گنجانده شده و در قالب پشتیبانی مالی، برای فعالیتهای پروژه در برنامه بودجه‌بندی در سطوح ملی، استانی و سازمانی اعتباراتی در نظر گرفته شده و ابلاغ شود.
وی به فعالیتهای پیشنهادی برای اقدامات مشترک پایدارسازی استقرار کشاورزی پایدار اشاره کرد و افزود: برنامه‌ریزی مشترک سازمان جهادکشاورزی و طرح حفاظت از تالابهای ایران با همکاری همکاران پایش و اداره کل حفاظت محیط‌زیست برای استقرار کشاورزی پایدار ، جلب حمایت معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری در خصوص پایدارسازی پروژه، آگاهی‌رسانی و جلب مشارکت رئیس سازمان برنامه و بودجه استان، تدوین برنامه پیشنهادی برپایه الگو برای شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان، ارتباط با دبیرخانه شورا برای هماهنگی برای برگزاری جلسه و ارائه برنامه پیشنهادی به شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان و اهتمام به تصویب و ابلاغ آن در این راستا می باشند.
اثنی عشری افزود: در سال ١٣٩٣ که وضعیت دریاچه ارومیه بحرانی بود و دولت ژاپن در تفاهم نامه‌ای که با ایران امضاکرد اعلام آمادگی کرد تا در روند احیای دریاچه ارومیه همکاری کند اکنون ٧ تا ۸ سال متوالی است که این همکاری ادامه دارد و در این مدت تلاش شد معیشت پایدار جوامع محلی شکل گیرد تا فشار به تالاب در مزارع ها کاهش یابد.
