نگرش امروز – برخی کارشناسان معتقد هستند اصلاحات ساختاری که مدنظر بوده و چند سالی است که بر آن تاکید میشود، در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ کمتر مورد توجه قرار گرفته است، چراکه مهمترین مسئله در اصلاح ساختار بودجه، اصلاح رابطه دولت و نفت است و از آنجایی که در بودجه سال آتی با وجود تحریمهای حداکثری، فروش روزانه ۱.۲ میلیون بشکه نفت دیده است، میتوان دریافت که اصلاحات بیشتر از آنکه واقعی باشد، ظاهری است؛ چون اصلاحی واقعی یعنی جدایی بودجه از نفت.
سیدمصطفی میرسلیم نماینده تهران معتقد است اصلاح ساختاری بودجه کار مشکلی است. اگر قرار باشد اصلاح ساختاری بودجه انجام شود، باید به جای استفاده از نفت به سمت استفاده از مالیات رفت و برای اینکه بتوان مالیات دریافت کرد باید تولید رونق پیدا کند که از طریق افزایش تولید امکان دریافت مالیات به وجود بیاید.
وی گفت: با بودجه انقباضی نمیتوان تولید را افزایش داد و این موضوع، سبب به وجود آمدن مشکل میشود که باید این چالش را برطرف کرد. در قدم اول، هیچ اشکالی ندارد که از نفت و سایر کالاهای معدنی برای سرمایهگذاری، کارهای عمرانی و افزایش تولید و اشتغال بهره برد و از اینرو، نباید برای مصارف جاری و پرداخت حقوق کارکنان دولت از آن استفاده کرد.
ایران سه و نیم میلیون کارمند دارد
عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس با اشاره به چارهاندیشی برای امور جاری و پرداخت حقوق کارکنان دولت، اظهار کرد: متاسفانه تعداد کارکنان دولت در دولتهای قبل رو به افزایش رفته است، در حالی طبق پیشبینیهای انجام شده در سیاستهای برنامه ششم توسعه، این تعداد باید کاهش پیدا کند. در حال حاضر در ایران، سه و نیم میلیون کارمند وجود دارد که در مقایسه با کشورهای دیگر با این تعداد میتوان، تمام آسیا را اداره کرد.
میرسلیم با بیان اینکه دولت با یک دهم این تعداد از کارمند میتواند کارهای فنی خود را با کیفیت خیلی خوب انجام دهد، تصریح کرد: اینها هزینههایی است که گریبان دولت را گرفته است. همچنین دولت تعداد زیادی بازنشسته دارد که برای پرداخت حقوق آنها از صندوقها استفاده شده است. دولتهای قبلی به طور عموم به صندوقهای بازنشستگی دست بردهاند و بازنشستگان نیز الان از دولت مطالبه دارند و دولت هم که نمیتواند آن مبالغ را پرداخت کند به ناچار حقوق بازنشستگان را در بودجه لحاظ میکند.
نماینده تهران در ادامه گفت: این رویکرد، فاجعه است و نمیدانند که چه کاری انجام دهند، در حالی که حقوق بازنشستگان به صندوقها رفته و حق آنها است که الان آن را دریافت کنند، به همینرو اینها مشکلاتی است که وجود دارد و باید برطرف شود؛ بنابراین اصلاحات ساختاری مثل یک جراحی میماند که اگر دولت بخواهد در این جراحی موفق شود، باید همه با هم همکاری کنند.
یک سال تحمل سختی کنیم تا تولید در مسیر رونق قرار بگیرد
میرسلیم افزود: دولت باید واقعاً به طور علمی و منطقی به بودجه ورود کند و کارها را ساده نگیرد. موضوع دیگر اینکه ما هم باید با دولت همکاری کنیم و اگر لازم باشد مقداری شرایط سخت را بپذیریم و تحمل کنیم. یک سال تحمل سختی کنیم که مقداری تولید در مسیر رونق قرار بگیرد، سپس دولت هم صبر کند که این مقدار امکانات در اختیار را برای تامین کالاهای ضروری مورد نیاز مردم به ویژه اقشار آسیبپذیر آماده کند و مستقیماً در اختیارشان قرار دهد تا دست دلالان و واسطهگران از سوءاستفاده کوتاه شود تا کالا گران به دست مردم نرسد.
وی تصریح کرد: دولت بایستی به این قضیه ورود کند و تامین کالاهای ضروری را تضمین کند که برای این کار میتواند کالاها را در شبکهها و فروشگاههای بزرگی که در اختیار دارد، قرار دهد و از این طریق به دست مردم برساند. وزارت رفاه هم موظف است این کار را انجام دهد تا کالاها در اختیار مردم قرار بگیرد، نه اینکه برای این کار از نقدینگی استفاده کند.
مردم باید قدری سختی را بپذیرند
عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس گفت: اگر امسال این شیوهها را اصلاح نکنیم، کارمان عقب میافتد، هرچند که مردم باید قدری سختی را بپذیرند. دولت هم باید همت کند و کالاهای ضروری که چند قلم هستند را به طور تضمین شده در اختیار مردم قرار دهد که مشکلات جاری و معیشیتی مردم حل شود تا بتوانیم بعداً انشاءالله با تولید و درآمد بیشتر کار را جلو ببریم.
میرسلیم با اشاره به ارزش پول ملی عنوان کرد: وقتی درآمد بیشتر شود، ارزش پول ملی افزایش پیدا میکند. وقتی تولید ناخالص ملی ما افزایش پیدا نکرده و شش سال است که همین اندازه بوده و حتی کمتر هم شده است، طبیعتاً قیمت دلار هم به بیش از ۳۰ هزار میرسد. این در حالی است که دیگر کشورها کار کردهاند و ما کار نکردهایم، بنابراین ارزش پول ما در مقابل ارزش پول آنها کمتر میشود، پس چارهای جز افزایش تولید نداریم. به عبارتی برای مهار تورم، فقط کار کردن روی سیستم انقباضی کفاف نمیدهد، به همینرو باید به فکر افزایش تولید به هر قیمتی باشیم.
وی با اشاره به حذف ارز ترجیحی اظهار کرد: در واقع ارز، نرخ دستوری ندارد و قیمت ارز یک مقولهای است که به تولید ناخالص ملی ما برمیگردد. دیگران با تولید ناخالص ملی و کار و تلاش، تولید خود را افزایش میدهند و این در حالی است که ممکن است تولید ما بیشتر نشده باشد که باعث کاهش ارزش پول ملی میشود. با توجه به اینکه پول نشاندهنده ارزش کارهای ما است، اگر بیشتر از تولیدمان پول چاپ کنیم، در واقع ارزش پول ملی را پایین آوردهایم و دیگران که نیاز به این کار ندارند و این کار را نمیکنند، ارزش پول ملیشان باقی میماند.
نماینده تهران در پایان گفت: اگر دولت در مناسبات بینالمللی برای ارز مشکل داشته باشد، باید آن را در اختیار خود بگیرد و این کار درستی نیست که در شرایط تحریم و جنگ اقتصادی ارز را در بازار آزاد بیاورد؛ بنابراین این ارز محدود را برای موارد ضروری صرف کند و برای دریافتکنندگان ارز باید سختگیری کند چراکه اگر بخواهد ارز آزاد در اختیار همه قرار بگیرد، همین اوضاعی میشود که الان وجود دارد و به جایی نخواهیم رسید.