فضای شهری، مکانی برای حضور شهروندان و زندگی اجتماعی آن ها تعریف می گردد که ترکیبی از ویژگی های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، تاریخی و معیارهای زیبایی شناسی افراد جامع است. در زیبا سازی فضای شهری دو اصل مهم وجود دارد: اول، ایجاد زیبایی(زیباسازی) در شهر و دوم، رفع تمام مناظر بد و نازیبایی در شهر . بر طبق عقیده کارشناسان، اصل دوم مهمتر است زیرا با تحقق آن، اصل اول نیز می تواند رخ دهد.
گفته می شود نیاز به زیبایی، از ناشناخته ترین نیازها بشر می باشد.خداوند رحمان زیبا است و زیبایی را دوست دارد و بشر هم که مخلوق خداوندست و بطبع بدنبال زیبایی است. آبراهام مازلو (روانشناس آمریکایی) در این مورد می گوید: این نیاز در بعضی افراد وجود دارد. این گونه افراد با دیدن زشتی (به طریقی خاص) بیمار می شوند و با قرار گرفتن در محیطی زیبا بهبود می یابند.
چندعامل مهم و تاثیر گذار بر زیبایی شهر وجود دارد که تحقق و ایجاد زیباسازی شهر نیازمند این عوامل است.
۱-فرم یا محیط شهر: فضای شهری حاوی اطلاعات مختلف شهر ی می باشد. فرم شهر به «کلیه عناصر محیطی که به طور بالقوه، انسان می تواند در ارتباط با آن قرار بگیرد» گفته میشود . عناصر تشکیل دهنده فرم شهر میتوانند مادی یا غیر مادی باشند. از همین رو، کلیه جنبه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، ارتباطی و قومیتی و تاریخی فرم یا محیط شهر را شامل می شود.
۲-منظر شهری: گرچه منظر شهری هیچ وقت کامل نیست، اما چیدمان و کنار هم گذاری مناسب اجزای سازنده آن مثل ساختمان ها، خیابان ها و غیره باعث سرزندگی، تحرک و جنب و جوش در ساکنین شهر می شود.
در کل می توان گفت از منظر شهروندان، مهم ترین خصوصیات مکان های زیبا و مطلوب شهری عبارتند از: انعطاف پذیری، خاطره انگیزی، ایمنی، سر زندگی، خودمانی بودن فضا، و … است.
برای عمل کردن به عوامل و اصول فوق نیازمند یک تفکر زیبا و مردمی است که بتواند این عوامل را در امور جاری عمران شهر بگنجاند مانند پروژه تقاطع غیرهمسطح که جنبه ارتباطی فرم یا محیط شهری است را به نحوی برای زیباسازی آن برنامه ریزی کرد که بعلاوه بر کاربرد اصلی آن یک بعد منظری زیبا و خاطره انگیز باشد و برای این مهم نیازمند رنگ آمیزی یا نورپردازی اصولی و مهندسی-روانشناسی است. چه بسا این کارهای به چشم دیگران ، غیر مهم و کوچک میتواند یک جاذبه برای شهروندان و یک درمان برای افکار خسته باشد. شهرداری و شورای شهر میتواند در راه خدمت به مردم با استفاده از پتانسیل خود و دانشگاهی در کنار امور عمرانی یک حرکتی نوین بسوی زیبایی روز و مدرن دنیا حرکت کند. ادامه دارد…
